Być może zastanawiacie się, w jakim języku najlepiej porozumieć się w Chorwacji. Zwłaszcza jeśli jedziecie do Chorwacji po raz pierwszy (na marginesie – to świetny kierunek na urlop, będziecie zadowoleni).
Ja jestem fanką tego pięknego kraju, a przede wszystkim filologiem chorwackim.
Dlatego też w tym poście pokrótce opowiem parę słów o języku chorwackim, o tym, w jakim języku najłatwiej się dogadać w Chorwacji oraz odpowiem na pytanie, czy w Chorwacji dogadamy się po polsku.
W jakim języku mówi się w Chorwacji
Językiem oficjalnym Chorwacji jest język chorwacki.
Który jest językiem słowiańskim, a dokładnie południowosłowiańskim, razem z językiem serbskim, słoweńskim czy np. bułgarskim.
Alfabetem jest tak jak w języku polskim, alfabet łaciński. Co odróżnia (między innymi) język chorwacki od serbskiego, w którym alfabetem jest cyrylica (choć łacinka też).
W alfabecie chorwackim mamy kilka ‘dodatkowych’ liter jak č, š czy đ. Mimo że wyglądają one inaczej, w większości ich brzmienie będzie znane osobom mówiącym po polsku.
W tym Turystycznym Językowniku tłumaczę dokładnie jak czytać te wszystkie ‘dziwne’ chorwackie litery i słowa i nazwy, które je zawierają.
Co jest bardzo ciekawe w języku chorwackim to dialekty i językowe różnice regionalne. To jest odczuwalne szczególnie nad morzem, np. w Dalmacji, a jeszcze bardziej na wyspach.
Gdzie usłyszycie trochę inną wymowę przez i (czyli np. mleko to mliko) oraz więcej zapożyczeń z języka włoskiego.
Standardowy chorwacki oparty jest na dialekcie sztokawskim, którego nazwa pochodzi od słówka što, czyli co. Oraz wariancie jekawskim: mlijeko, djevojka (w porównaniu do mleko/mliko czy devojka/divojka).
Chorwacki ma ciekawy akcent i ton. Niektórym może wydawać się dość agresywny bądź brzmieć jakby ktoś się ze sobą kłócił. To tylko wrażenie.
A nauka akcentu to jedna z najtrudniejszych rzeczy w języku chorwackim.
Historia języka
Języki słowiańskie powstały i rozwinęły się z języka prasłowiańskiego. Pierwszym literackim językiem słowiańskim jest jednak staro-cerkiewno-słowiański. Został stworzony na podstawie jednego z dialektów języka prasłowiańskiego przez Cyryla i Metodego. Na początku ten język używał pisma głagolickiego.
Nie będę tu wdawać się w więcej szczegółów historycznych, ale wspominam o tym, ponieważ zabytki pisma głagolickiego są ważne w kulturze chorwackiej i do teraz można je zobaczyć w Chorwacji. W tym poście o głagolicy pisałam trochę więcej.
W jakim języku dogadam się w Chorwacji
Czytałam ostatnio artykuł o badaniach, które powstały na podstawie ankiet wśród turystów. Sprawdzano w nich, w jakich krajach typowo turystycznych turyści mieli najmniejsze problemy, żeby dogadać się po angielsku.
Chorwacja była w nich bardzo wysoko z angielskim na bardzo dobrym poziomie.
Potwierdza to moje obserwacje, że w Chorwacji bez problemu dogadacie się po angielsku. Czy to w Zagrzebiu, czy nawet małych miejscowościach nadmorskich.
Mnie to nawet trochę czasami ‘denerwuje’, bo w wielu miejscach od razu zaczynają rozmowę po angielsku, a ja będąc w Chorwacji, chciałabym pogadać sobie po chorwacku.
Piszę to oczywiście z przymrużeniem oka, bo w ogólnym rozrachunku dla większości turystów to bardzo dobra informacja.
Nad morzem w wielu miejscach istnieje też dość duża szansa, że porozumiecie się po niemiecku lub włosku
Czy w Chorwacji dogadam się po polsku
Chorwacki a polski
Wielu Polaków w Chorwacji próbuje dogadać się po polsku. Czy to jest możliwe?
Myślę, że tak. Jednak mówimy tu o takich bardzo podstawowych rozmowach.
Chorwacki i polski nie są podobne aż tak, żeby prowadzić bardziej zaawansowane dyskusje.
Polski to język z zachodniej grupy języków słowiańskich. Chorwacki z polskim różni więc więcej niż np. polski ze słowackim.
Oczywiście, oba języki będą mieć podobne cechy. W chorwackim, tak jak w polskim, mamy odmianę rzeczowników przez przypadki, koniugację czasowników, rodzaj męski, żeński i nijaki rzeczowników czy przymiotników, czy podobne konstrukcje gramatyczne.
Część słów również będzie brzmieć znajomo (choć zdecydowanie nie wszystkie).
Fałszywi przyjaciele
W obu językach istnieją tzw. fałszywi przyjaciele. Są to słowa, które brzmią bardzo podobnie, a znaczą zupełnie coś innego.
Warto mieć ich świadomość, bo często prowadzą do nieporozumień.
I pewnie, jeśli pomylimy truskawkę z jagodą to nie będzie to większym problemem, a raczej zabawną małą wpadką, tak, jeśli źle zrozumiemy miesiące, rezerwując nocleg, problem może być większy.
Bo jagoda to po chorwacku truskawka.
A nazwy miesięcy, na które trzeba uważać to:
Lipanj – który brzmi jaki lipiec, ale oznacza czerwiec
Srpanj – który brzmi jak sierpień, ale oznacza lipiec
Listopad – choć pewnie do Chorwacji jeździmy w tym czasie rzadziej, warto wiedzieć, że jest to październik.
To ‘przesunięcie’ miesięcy wynika z szybszego okresu wegetacji roślin.
A takich słów fałszywych przyjaciół w chorwackim jest dużo więcej. Znajdziesz je w Chorwackim Językowniku Turystycznym.
Jeśli planujesz porozumiewać się w Chorwacji raczej po polsku, naprawdę warto je znać i o nich pamiętać.
Podstawowe słówka po chorwacku
W czasie podróży zawsze warto znać kilka podstawowych słówek w danym języku. Nawet jeśli wypowiemy je trochę koślawo, w większości takie dzień dobry czy dziękuję, będzie przyjęte z uśmiechem.
Poniżej przedstawiam kilka takich podstawowych słówek i wyrażeń, które możecie użyć w Chorwacji:
Dzień dobry – Dobar dan
Dzień dobry (rano) – Dobro jutro
Cześć – Bok
Do widzenia – Doviđenja
Dobranoc – Laku noć
Dziękuję – Hvala
W kawiarni czy restauracji takie podstawowe słówka są podobne do polskich:
Kawa – kava
Kawa z mlekiem – kava s mlijekom
Bijela kava – to dosłownie kawa biała, ale różni się od ‘kava s mlijekom’ ilością mleka. Jest dużo bardziej mleczna, coś jak caffe latte.
Herbata – čaj
Sok – sok
Piwo – pivo
Wino – vino (bijelo vino- białe, crno vino – czerwone, a tłumaczenie dosłowne to czarne wino)
Lody – sladoled
Chleb – kruh
Zupa – juha
Mięso – meso
Ser – sir
Te słówka możecie też spokojnie używać, będąc w Czarnogórze.
Dużo więcej słówek, podzielonych według tematu, znajdziecie oczywiście w Językowniku.
Podsumowując i jeszcze raz odpowiadając na pytania: w Chorwacji bez problemu dogadacie się po angielsku. Jeśli wolicie mówić po polsku, również się dogadacie. Choć trzeba uważać na niektóre słowa.
Chorwacki nie jest tak łatwy i zrozumiały, jak przedstawiają to niektórzy, ale również nie jest tak niezrozumiały, jak dla użytkowników innych niesłowiańskich języków.
Chorwaci w regionach turystycznych są przyzwyczajeni do turystów z Polski. Jest to również otwarty i pozytywny naród. Uda Wam się więc dogadać w taki lub inny sposób.
Sprawdź Chorwacki Językownik Turystyczny, aby poczuć się pewniej na chorwackim urlopie.
