Artykuł zaktualizowany w grudniu 2022.
Wszechobecny zapach cynamonu, grzańca, świąteczna muzyka, światełka, regionalne przysmaki…
Tradycja jarmarków bożonarodzeniowych pochodzi z terenów Austrii i Niemiec i sięga XIII-XIV wieku. Wtedy organizowano je ze względów pragmatycznych, wymiany towaru i zaopatrzenia ludności, z czasem dodawano kolejne towary. Dlatego też te niemieckie i austriackie jarmarki świąteczne są najbardziej znane i odwiedzane.
Ale tradycja rozwinęła się także w innych miejscach Europy i warto pomyśleć o odwiedzinach i jarmarkowym city-break, tym bardziej, że świąteczne atrakcje, jarmarki i ozdoby pojawiają się już w drugiej połowie listopada. Które miasta najbardziej podobają się odwiedzającym w tym czasie? Szczegóły w poście!
Konkurs Best Christmas Market in Europe
Utworzona w 2009 roku European Best Destinations to organizacja promująca kulturę i turystykę w Europie, współpracując z wieloma organizacjami turystycznymi, ale także poprzez różne konkursy i plebiscyty.
Corocznie trzy z tych plebiscytów są otwarte dla publiczności i zwycięzca zostaje wybrany przez głosowanie odwiedzających. To konkursy na: Najlepszą Destynację Roku, Najlepszy Ośrodek Narciarski (ski resort) i Najlepszy Jarmark Świąteczny.
I właśnie tym jarmarkom przyjrzymy się bliżej.
Oczywiście plebiscyt jest dość subiektywny, mało kto jest w stanie odwiedzić wszystkie jarmarki-kandydatów tak, żeby rzeczywiście wybrać ten najlepszy. Głosują też pewnie mieszkańcy. Mimo tego to świetne źródło informacji i inspiracja na przedświąteczne wyjazdy.
Aby uniknąć nieporozumień, wspomnę, że konkurs odbywa się w grudniu, a jarmark dostaje tytuł Najlepszego na przyszły rok. Czyli Bazylea, która wygrała w grudniu 2020, nazwana została Best Christmas Market 2021. A jarmarki, na które głosować można w grudniu 2022 walczą o tytuł Najlepszego Jarmarku Bożonarodzeniowego 2023.
W roku 2022 odbywa się już 11 edycja. Pierwsze trzy konkursy wygrał Strasburg, kolejne trzy Zagrzeb. I te miasta, ze względu na trzykrotne zwycięstwo, nie startują już ponownie.
Raz wygrał Tallinn, w kolejnym roku Budapeszt. W grudniu 2020 najlepszym jarmarkiem wybrana została Bazylea- choć tutaj ze względu na sytuację pandemiczną konkurs był trochę inny.
Jarmarki świąteczne w Zagrzebiu, Budapeszcie i Tallinnie
No właśnie, patrząc na zwycięzców z lat ubiegłych, czy to miasta, które od razu przychodzą na myśl jako jarmarkowy cel?
Budapeszt pewnie najbardziej, ale wiele osób dziwi się słysząc o Zagrzebiu.
Zagrzeb
Chorwacja kojarzy się głównie z wybrzeżem, jednak to kraj bardzo zróżnicowany. W Chorwacji mniejsze jarmarki świąteczne (nazywane ‘Advent u…’) organizowane są też w Rijece, Opatiji, Splicie, Zadarze, Dubrowniku.
W Zagrzebiu jarmark bożnonarodzeniowy organizowano już wiele lat temu, był jednak bardzo mały. W grudniu… 2006 roku (aż dziwnie się przyznać) byłam na miesięcznym stypendium w tym mieście. Trochę dekoracji, parę stoisk. Był też wieniec adwentowy w fontannie pod pomnikiem na Trgu Bana Jelačića (główny plac).
I ten wieniec został do dziś! Ale cały jarmark rozrósł się znacząco, właściwie to już nie jeden jarmark a cały festiwal jarmarków, dekoracji, wydarzeń, koncertów w wielu punktach miasta pod nazwą ‘Advent u Zagrebu’.
Zdjęcia, jak i dokładny program wydarzenia obejrzeć można tutaj.
W tym roku Advent u Zagrebu odbędzie się w dniach 26.11.2022-07.01.2023.
Jeśli chodzi o dojazd, to możliwości są dość ograniczone. Do Zagrzebia z Warszawy lata codziennie LOT. Można też dotrzeć do Wiednia lub Budapesztu i stamtąd dojechać do Zagrzebia (około 4-6 godzin).
Tallinn
Tallinn wygrał w grudniu 2018. Ja miasto odwiedziłam akurat w czasie letnim i muszę przyznać, że mnie zachwyciło. Średniowieczne stare miasto, uliczki, kolory, ma w sobie coś bajkowego. Rzeczywiście idealne miejsce, żeby stworzyć świąteczny klimat.
Na głównym placu Starego Miasta stać będzie choinka (tradycja, która sięga już 580 lat).
Jarmark odbędzie się od 25.11.2022 do 08.01.2023.
Jeśli chodzi o dojazd, to z Warszawy lata LOT. Ryanair lata do Rygi z Warszawy i Krakowa- a z Rygi do Tallinna można dojechać autobusem (około 4 godziny).
Budapeszt
Budapeszt ogłoszony był miejscem z najlepszym jarmarkiem na rok 2020 i 2022.
W Budapeszcie przedświąteczny czas nazywany rozproszony jest na kilka punktów miasta. Najbardziej znany to nazywany jest ‘Advent Feast’ przy Bazylice (św. Stefana), który w tym roku odbywa się od 18.11.2022 do 1.01.2023.
Innymi punktami są jarmark na Placu Voromarty (18.11-28.12.2022) i Advent Obudan (25.11-23.12.2022).
Budapeszt znam dość dobrze, i z czasu letniego i zimowego (byłam w styczniu, nie było już jarmarków i choinki, ale światełka i ozdoby jeszcze tak!). Dla mnie to jedna z piękniejszych stolic Europy. Nie udało mi się odwiedzić jeszcze miasta dokładnie w grudniu, ale wyobrażam sobie, że to idealne miejsce na taki wyjazd na jarmark i grzańca (zresztą mam nadzieję, że uda mi się to sprawdzić niedługo?). Po jarmarku można na przykład wygrzać się w termach albo iść na kawę w jednej z wielu przepięknych kawiarni.
A jak jest z dojazdem?
Z Warszawy do Budapesztu trzy razy dziennie lata LOT, a trzy razy w tygodniu Wizzair. Ryanair kilka razy w tygodniu z Modlina i Poznania.
Warto pamiętać, że jest również bezpośredni pociąg. Inną opcją jest dojazd do Wiednia i przemieszczenie się pociągiem lub autobusem.
Inne jarmarki bożonarodzeniowe z listy
Na konkursowej liście Best Christmas Markets in Europe 2023 znalazło się 21 miast.
Z Polski tym razem jest to Gdańsk (i już wiemy że zajął drugie miejsce, zaraz za Budapesztem!). Dwa lata temu na liście był też Poznań.
Angielski Manchester, który nazywany jest najpiękniejszym i największym jarmarkiem Wielkiej Brytanii, a także szkocki Edynburg. Edynburg staje się coraz bardziej znany jako cel podróży świątecznych. Nic dziwnego, to miasto warto odwiedzić w każdych okolicznościach, a światełka i atmosfera świąteczna jeszcze dodaje mu magii.
Miałam okazję odwiedzić jarmark w Edynburgu i Poznaniu, więcej o nich przeczytacie w moim poście tutaj.
Na liście znajdują się również miasta niemieckie, belgijskie, a także bardziej słoneczne jak Madryt czy Funchal na Maderze. Z listy z zeszłych lat bardzo zainteresowało mnie też Tbilisi.
Pełną listę wraz z dodatkowymi opisami i głosowaniem znajdziecie na tej stronie.
Warto o głosowaniu pamiętać pijąc gdzieś grzańca!
A tu znajdziesz jeszcze parę pomysłów na mniej typowy kierunek jarmarkowo-świąteczny:)
Tu za to informacje o świątecznym Londynie!
