Wszechobecny zapach cynamonu, grzańca, świąteczna muzyka, światełka, regionalne przysmaki.
Tradycja jarmarków bożonarodzeniowych pochodzi z terenów Austrii i Niemiec i sięga XIII-XIV wieku. Choć wtedy organizowano je ze względów pragmatycznych, wymiany towaru i zaopatrzenia ludności. Dlatego też te niemieckie i austriackie jarmarki świąteczne są najbardziej znane i odwiedzane.
Ale tradycja ta rozwinęła się również w innych miejscach w Europie. A bożonarodzeniowe city-breaki w czasie jarmarków stają się coraz bardziej popularne. Zwłaszcza, że bożonarodzeniowe atrakcje, jarmarki i dekoracje pojawiają się już w drugiej połowie listopada, więc jest sporo czasu na wizytę.
Które jarmarki bożonarodzeniowe w Europie są najlepsze, także według odwiedzających? Najlepsze jarmarki bożonarodzeniowe w Europie 2024. Sprawdź szczegóły w poście.
Konkurs Best Christmas Market in Europe
Utworzona w 2009 roku European Best Destinations to organizacja promująca kulturę i turystykę w Europie, także poprzez różne konkursy i plebiscyty.
Corocznie trzy z tych plebiscytów są otwarte dla publiczności i zwycięzca zostaje wybrany przez głosowanie odwiedzających. To konkursy na: Najlepszą Destynację Roku, Najlepszy Ośrodek Narciarski (ski resort) i Najlepszy Jarmark Świąteczny.
I właśnie tym jarmarkom przyjrzymy się bliżej.
Oczywiście plebiscyt jest dość subiektywny, mało kto jest w stanie odwiedzić wszystkie jarmarki-kandydatów tak, żeby rzeczywiście wybrać ten najlepszy. Głosują też mieszkańcy danych miast. Mimo tego konkurs to świetne źródło informacji i inspiracja na przedświąteczne wyjazdy w Europie.
Co ważne, konkurs odbywa się w grudniu, a jarmark dostaje tytuł Najlepszego na przyszły rok. Czyli Bazylea, która wygrała w grudniu 2020, nazwana została Best Christmas Market 2021. A jarmarki, na które będziemy głosować w grudniu 2024 powalczą o tytuł Najlepszego Jarmarku Bożonarodzeniowego 2025.
W roku 2023 odbyła się już 12 edycja. Pierwsze trzy konkursy wygrał Strasburg, kolejne trzy Zagrzeb. I te miasta, ze względu na trzykrotne zwycięstwo z rzędu, nie startują już ponownie.
Pozostałe miasta, które wygrały, to Tallin i Budapeszt. W grudniu 2020 r. najlepszy został Jarmark Bożonarodzeniowy w Bazylei, chociaż tutaj, ze względu na sytuację pandemiczną, rywalizacja była nieco inna.
Jarmarki świąteczne w Zagrzebiu, Budapeszcie i Tallinnie
No właśnie, patrząc na zwycięzców z lat ubiegłych, czy to miasta, które od razu przychodzą na myśl jako jarmarkowy cel?
Budapeszt pewnie tak, ale Zagrzeb zaskakuje wiele osób.
Zagrzeb
Chorwacja kojarzy się głównie ze słońcem i wybrzeżem. Jednak to kraj bardzo zróżnicowany, a część północna rózni się od części nadmorskiej. A charakter i wygląd Zagrzebia bardzo pasuje do atmosfery świątecznej.
W Zagrzebiu jarmark bożnonarodzeniowy organizowano już wiele lat temu, był jednak bardzo mały. W grudniu… 2006 roku (aż dziwnie się przyznać) byłam na miesięcznym stypendium w tym mieście. Było trochę dekoracji, parę stoisk. Był też wieniec adwentowy w fontannie pod pomnikiem na Trgu Bana Jelačića (główny plac).
I ten wieniec został do dziś! Ale cały jarmark rozrósł się znacząco, właściwie to już nie jeden jarmark a cały festiwal jarmarków, dekoracji, wydarzeń, koncertów w wielu punktach miasta pod wspólną nazwą ‘Advent u Zagrebu’.
Te wydarzenia różnią się od siebie. Są takie bardziej „tradycyjne” i bardziej nowoczesne, z food truckami i DJ-ami. Byłam podczas Adwentu w Zagrzebiu w zeszłym roku i byłam naprawdę pozytywnie zaskoczona różnorodnością i miłą atmosferą. I tym, jak bardzo się to wydarzenie rozwinęło i zmieniło od czasu, gdy widziałam je ostatni raz.
Bardzo podobało mi się również lodowisko pomiędzy Pawilonem Sztuki i dworcem kolejowym. Myślę, że było to najlepiej wyglądające lodowisko, jakie widziałem w różnych miastach!
Dokładny program wydarzenia znaleźć można tutaj.
Bardziej szczegółowo jarmark w Zagrzebiu opisałam w tym poście.
W tym roku Jarmark Bożonarodzeniowy w Zagrzebiu (Advent u Zagrebu) odbędzie się w dniach 30.11.2024-07.01.2025.
Jeśli chodzi o dojazd, to możliwości są dość ograniczone. Do Zagrzebia z Warszawy lata codziennie LOT. Można też dotrzeć do Wiednia lub Budapesztu i stamtąd dojechać do Zagrzebia pociągiem lub autobusem (około 4-6 godzin).
Warto wspomnieć, że w Chorwacji mniejsze jarmarki świąteczne (nazywane ‘Advent u…’) organizowane są też w Rijece, Opatiji, Splicie, Zadarze, Dubrowniku.
Tallinn
Tallinn wygrał konkurs w grudniu 2018. Ja miasto odwiedziłam akurat w czasie letnim i muszę przyznać, że mnie zachwyciło. Średniowieczne stare miasto, uliczki, kolory, ma w sobie coś bajkowego. Rzeczywiście wygląda jak idealne miejsce, żeby stworzyć świąteczny klimat.
Na głównym placu Starego Miasta stać będzie duża choinka (to tradycja, która sięga już 580 lat).
Jarmark świąteczny w Tallinie w 2024 odbędzie się od 22.11.2024 do 27.12.2024.
Jeśli chodzi o dojazd, to z Warszawy lata LOT. Ryanair lata do Rygi z Warszawy, Gdańksa i Krakowa- a z Rygi do Tallinna można dojechać autobusem (około 4 godziny).
Budapeszt
Budapeszt został już kilkakrotnie ogłoszony miastem z najlepszym jarmarkiem bożonarodzeniowym i jest bardzo popularnym kierunkiem na wizyty jarmarkowe. Przygotujcie się na tłumy. Konkurs wygrał także w zeszłym roku, a dokładniej mówiąc, zwycięzcą był jarmark przy Bazylice.
Bo w Budapeszcie jarmarki rozproszone są w kilku punktach miasta. Najbardziej znany to ‘Advent Feast’ przy Bazylice (św. Stefana).
Jarmark świąteczny przy Bazylice w Budapeszcie w tym roku odbywa się od 15.11.2024 do 1.01.2025.
Jarmark na Placu Vorosmarty (który znajduje się w odległosći spaceru od Bazyliki): 15.11.2024 do 31.12.2025.
Ja odwiedziłam jarmarki bożonarodzeniowe w Budapeszcie w zeszłym roku i rzeczywiście były piękne. Aczkolwiek przyznaję, że te w Zagrzebiu zachwyciły mnie bardziej. Główną atrakcją jarmarku przy Bazylice są pokazy świateł na budynku Bazyliki. To zdecydowanie wyróżnia jarmark na tle innych europejskich jarmarków. Pokazy odbywają się po zmroku co pół godziny i są bezpłatne.
Znam Budapeszt całkiem dobrze, zarówno latem, jak i zimą. Dla mnie jest to jedna z najpiękniejszych stolic w Europie. I jest to idealne miasto do odwiedzenia w chłodne miesiące. Jarmarki bożonarodzeniowe to jeden z powodów, ale jest ich więcej. Sprawdź wszystkie powody, dla których Budapeszt jest idealnym miejscem na jesień i zimę.
A jak jest z dojazdem?
Z Warszawy do Budapesztu trzy razy dziennie lata LOT, oraz Wizzair. Ryanair kilka razy w tygodniu z Modlina.
Jest również bezpośredni pociąg. Inną opcją jest dojazd do Wiednia i przemieszczenie się pociągiem lub autobusem.
Po więcej informacji praktycznych na temat Budapesztu zapraszam do tego artykułu.






Inne jarmarki bożonarodzeniowe z listy
Lista najlepszych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie w 2024 roku (czyli konkurs, który odbył się w zeszłym roku, w grudniu 2023 roku) obejmowała 20 miast. Pełną listę znajdziesz tutaj.
Nie ma jeszcze listy jarmarków biorących udział w tym roku. Gdy się pojawi, będzie dostępna pod tym samym linkiem. Można tam również głosować podczas konkursu.
Rok temu drugie miejsce, zaraz za Budapesztem, zajęła Craiova w Rumunii, trzecie Metz we Francji.
Czwarte miejsce przypadło Poznaniowi w Polsce. Poznań w przeszłości również zajął drugie miejsce. A rok temu drugie miejsce zajął Gdańsk. Mam nadzieję, że pokazuje to, że myśląc o wyjeździe na jarmarki bożonarodzeniowe, warto również wziąć pod uwagę polskie miasta. Które? O szczegółach poczytasz w tym artykule.
Na liście znajdują się również Wiedeń, Praga, miasta niemieckie (bez nich chyba po prostu nie byłaby kompletna) i belgijskie, a także bardziej słoneczne miasta, takie jak Saranda czy Funchal na Maderze. To świetna mieszanka mniejszych i większych, bardziej i mniej znanych miast. Śledzę ten konkurs co roku, gdyż jest świetną inspiracją do podróży na jarmarki bożonarodzeniowe.
Daty innych jarmarków świątecznych w Europie
Poniżej daty innych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie. Część z nich znajdowała się na liście konkursowej w zeszłym roku.
Jarmark Bożonarodzeniowy Craiova 2024: 15.11- 05.01.2025
W Wiedniu jest wiele jarmarków. Daty jarmarku przy Ratuszu 2024: 15.11-26.12.2024
Jarmark Świąteczny w Pradze 2024: 30.11-06.01.2025
Jarmark Świąteczny w Madrycie 2024: 29.11-31.12.2024
Jarmark Bożonarodzeniowy w Funchal, Madera 2024: 01.12- 05.01.2025
Na liście zawsze znajdują się też Jarmarki Bożonarodzeniowe w Wielkiej Brytanii. One są również warte uwagi (ja polecam jarmark w Edynburgu), również dlatego, że zazwyczaj zaczynają się wcześniej niż jarmarki w innych krajach:
Jarmark Świąteczny w Edynburgu 2024: 15.11- 04.01.2025
Jarmarki w Manchesterze 2024: 08.11-22.12.2024
(Często nazywany jest największym i najpiękniejszym jarmarkiem w Wielkiej Brytanii. Jarmarków jest więcej niż jeden w całym mieście).
Jarmark Świąteczny w Birmingham: 01.11- 24.12.2024.
No i oczywiście Londyn, w którym świątecznych atrakcji nie brakuje. Tu za to informacje o świątecznym Londynie!
A jarmarków jest oczywiście jeszcze więcej. W MiniPlanbooku Jarmarki Bożonarodzeniowe 2024 znajdziesz aż 81 dat jarmarków w miastach europejskich (i 13 w polskich miastach).
Konkurs na Najlepszy Jarmark Bożonarodzeniowy w Europie w grudniu 2024
Lista na tegoroczny konkurs jest publikowana w okolicach października i listopada. Bardzo ciekawie jest zobaczyć, które jarmarki bożonarodzeniowe będą rywalizować w tym roku w konkursie na najlepsze jarmarki bożonarodzeniowe w Europie. Pełną listę, z dodatkowymi opisami i głosowaniem, zazwyczaj znajdziesz na tej stronie.
Warto pamiętać o głosowaniu, pijąc gdzieś grzane wino!
Które miasta są wręcz idealne na city-break jesienią i zimą, nie tylko ze względu na jarmarki? Sprawdź w tym poście.
Tutaj za to poczytasz o tym, gdzie zobaczyć zorzę polarną.
Może też przydać Ci się ten Mini Planbook: